Spadek z dobrodziejstwem inwentarza – co warto o nim wiedzieć?

W spadku można otrzymać fortunę, jak i długi, a przyjąć go można na dwa sposoby. Jednym z nich jest przyjęcie proste, drugim jest spadek z dobrodziejstwem inwentarza. W przypadku tego drugiego spadkobierca jest odpowiedzialny za długi spadkodawcy, jednak tylko te, które nie przekraczają masy spadkowej. Zobacz, z jakimi formalnościami to się wiążę. 

• Czym jest spadek z dobrodziejstwem inwentarza?
• Dobrodziejstwo inwentarza - jak przyjąć taki spadek?
• Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza - wykaz inwentarza
• Spis inwentarza - komornik
• Czy warto przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza?
• Spadek z dobrodziejstwem inwentarza a hipoteka 
• Przedawnienie długu po zmarłej osobie
• Dobrodziejstwo inwentarza brak majątku
• Dziedziczenie z dobrodziejstwem inwentarza - podsumowanie

Dla większości spadek kojarzy się z otrzymaniem majątku czy nieruchomości. Niestety nie zawsze tak jest. Czasami zmarły zostawił po sobie długi, o których istnieniu spadkobierca nie miał nawet pojęcia. 

Czym jest spadek z dobrodziejstwem inwentarza?

Dziedziczenie wprost, jak i z dobrodziejstwem inwentarza polega na przejęciu całego majątku wraz z długami. Kluczową kwestią różniącą te dwa przypadki jest maksymalna wartość długów. Spadek z dobrodziejstwem inwentarza zobowiązuje spadkobiercę do przejęcia długów zmarłego, ale tylko do wartości odziedziczonych aktywów. W praktyce oznacza to, że dziedziczący nie musi oddać wierzycielom więcej, niż sam otrzymał. 

Dobrodziejstwo inwentarza - jak przyjąć taki spadek?

Chęć przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca musi wyrazić do 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o powołaniu go do spadku. Może się to odbyć w obecności notariusza lub przed sądem i taki proces nazywa się stwierdzeniem nabycia spadku. W przypadku, gdy spadkobierca nie złoży oświadczenia w wyznaczonym terminie, przejęcie nastąpi samoistnie. 

Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza - wykaz inwentarza

Przyjęcie spadku związane jest ze sporządzeniem inwentarza spadkowego, w którym zawarte będą informacje, co wchodzi w skład majątku. Sporządzić go może spadkobierca, zapisobierca windykacyjny lub wykonawca testamentu. Wykaz majątku może zostać złożony przed sądem, w formie formularza urzędowego lub przed notariuszem, za pomocą protokołu notarialnego. Koszty zawsze ponosi sporządzający, a składają się na nie opłata sądowa lub taksa notarialna. Należy pamiętać, że wiąże się to z dodatkowymi kosztami rzędu kilkuset złotych. Samodzielne sporządzenie takiego wykazu nie jest obciążone żadnymi kosztami. 

Spis inwentarza - komornik

Spis inwentarza przygotowywany jest przez komornika sądowego, polega na dokładnej i rzetelnej wycenie spadku. W spisie zawarte są przedmioty należące do spadku oraz przedmioty zapisów windykacyjnych, z uwzględnieniem wartości każdego z nich. Wycena ustalana jest na podstawie cen z dnia otwarcia spadku. Przepisy nie określają nakazu uzyskania inwentarza czy wykazu, jednak należy mieć na uwadze, że samo przyjęcie spadku pozwala wierzycielom na dochodzenie od spadkobiercy długów spadkowych. Jest więc w interesie spadkobiercy zadbanie o uzyskanie spisu lub wykazu inwentarza. 

W przypadku, gdy sporządzony spis inwentarza i wykaz inwentarza są rozbieżne, pod uwagę bierze się informacje zawarte w spisie. 

Czy warto przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza?

Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza to dobry wybór w przypadku, gdy nie wiemy, czy spadkodawca posiadał jakieś długi, ale jednocześnie mamy pewność, że w skład spadku wchodzi majątek. Dodatkowo banki obowiązuje tajemnica bankowa. W związku z tym informacje o zobowiązaniach zmarłego spadkobierca otrzyma dopiero po potwierdzeniu przyjęcia spadku. Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem jest, więc formą ochrony dziedziczącego oraz jego majątku. 

Oczywiście są także wyjątki od reguły, gdzie spadek z dobrodziejstwem inwentarza nie będzie dobrym rozwiązaniem. W przypadku, gdy spadkodawca nie pozostawił po sobie żadnego majątku, jedynie same długi, takie rozwiązanie będzie po prostu nieopłacalne. Warto również dowiedzieć się, czy dziedziczone nieruchomości nie są objęte hipoteką, gdyż w takiej sytuacji wierzyciel miałby prawo domagać się spłaty całego zadłużenia. 

Spadek z dobrodziejstwem inwentarza a hipoteka 

Przyjęcie spadku z kredytem działa na takich samych zasadach jak przyjęcie go z długami. Spadkobierca zobowiązany jest do spłaty zadłużenia, ale tylko do wysokości środków pochodzących z masy spadkowej. Inaczej przedstawia się sprawa w przypadku kredytów hipotecznych. W przypadku, gdy spadkobierca odziedziczy nieruchomość, na której ciąży hipoteka będzie on zobowiązany do spłaty całej należności, niezależnie od wysokości stanu czynnego spadku. 

Przedawnienie długu po zmarłej osobie

Do 2015 roku przepisy spadkowe działały na niekorzyść spadkobiercy. W tamtym okresie każdy spadkobierca, który w okresie do 6 miesięcy od dowiedzenia się o spadku nie złożył oświadczenia w sprawie dziedziczenia, automatycznie przejmował zobowiązania zmarłego wprost. Aktualnie prawo stoi po stronie spadkobierców. W przypadku, gdy nie złoży on w terminie 6 miesięcy stosownego oświadczenia, spadek dziedziczony jest samoczynnie z dobrodziejstwem inwentarza.

Warto wiedzieć, że możliwe jest przedawnienie długu po zmarłej osobie. Czas przedawnienia jest różny dla odmiennych kategorii finansowych. Czas przedawnienia się mandatu to tylko rok, z kolei przedawnienie kredytu czy pożyczki następuje po 3 latach. Należy pamiętać, że przedawnienie możliwe jest jedynie w sytuacji, gdy wierzyciel nie przerwał biegu przedawnienia. Każde upomnienie się o spłatę skutkuje wyzerowaniem się przedawnienia i rozpoczyna proces na nowo. 

Dobrodziejstwo inwentarza brak majątku

Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza po osobie bez majątku jest możliwe. W przypadku, gdy masa spadkowa po zmarłym wyniosła zero, taka jest też odpowiedzialność spadkobiercy za długi zmarłego. W przypadku, gdy spadkodawca po śmierci zostawił ostatnią rentę czy emeryturę, np. na kwotę 1000 zł, to do tej kwoty ogranicza się odpowiedzialność spadkobiercy. 

Dziedziczenie z dobrodziejstwem inwentarza - podsumowanie

Spadek z dobrodziejstwem inwentarza to dobra opcja w przypadku, gdy wiemy, że spadkodawca zostawił po sobie majątek, ale także podejrzewamy, że posiadał długi. Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem jest bezpieczniejszą opcją niż przyjęcie go wprost. W przypadku, gdy w skład spadku wchodzi ,np. nieruchomość objęta hipoteką, warto zastanowić się, czy odrzucenie spadku nie będzie najkorzystniejszym wyjściem.

Potrzebujesz pomocy ze spłatą kredytu? Skontaktuj się z nami.