Upadłość konsumencka

Zaktualizowano: 19 lipca 2024

Upadłość konsumencka to jeden ze sposobów na wyjście z długów, prowadzący do częściowego lub całościowego ich umorzenia. Po to rozwiązanie sięgać mogą jedynie osoby fizyczne, nieprowadzące działalności gospodarczej. Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości staje się coraz popularniejsze, więc jeśli również Ty zastanawiasz się nad podjęciem tego kroku, skontaktuj się z Biliti, a nasi specjaliści przeprowadzą Cię krok po kroku przez proces ogłoszenia upadłości konsumenckiej.

• Co to upadłość konsumencka?
• Upadłość konsumencka – nowelizacja
• Co daje upadłość konsumencka?
• Jak przeprowadzić upadłość konsumencką?
• Upadłość konsumencka – konsekwencje
• Kto może złożyć wniosek o upadłość?
• W jakiej sytuacji sąd oddali wniosek o upadłość konsumencką?
• Co powinno znaleźć się we wniosku o upadłość?
• Upadłość konsumencka − czy warto?
• Upadłość konsumencka − pomoc Biliti

Co to upadłość konsumencka?

Czym jest upadłość konsumencka? To postępowanie sądowe, które dotyczy tylko i wyłącznie konsumentów, czyli osób prywatnych, nieprowadzących działalności gospodarczej, którzy stali się niewypłacalni. Co należy rozumieć poprzez niewypłacalność? To stan, w którym dłużnik nie jest w stanie jednocześnie spłacać zaciągniętych zobowiązań i pokrywać codziennych wydatków związanych z utrzymaniem. Upadłość konsumencka ma spełniać dwie zasadnicze funkcje:

• oddłużeniową – oddłużenie niewypłacalnego konsumenta poprzez częściowe lub całościowe umorzenie długów wobec jego wierzycieli;
• windykacyjną – odzyskanie długów od niewypłacalnego konsumenta przez jego wierzycieli. W postępowaniu o upadłość konsumencką chodzi o to, aby w toku jednego postępowania zaspokoić roszczenia wszystkich wierzycieli, ponieważ dochodzi wtedy do likwidacji, czyli sprzedaży całego majątku dłużnika i pokrycia z niego wszystkich zobowiązań.

Upadłość konsumencka – nowelizacja

4 marca 2020 roku weszły w życie przepisy nowelizacji z 30 sierpnia 2019 roku prawa upadłościowego. Zgodnie z nowymi przepisami osoby, które prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą, będą traktowane tak jak konsument. Ponadto sąd już nie będzie mógł odrzucić wniosku w przypadku, gdy dłużnik doprowadził do nadmiernego zadłużenia przez własną lekkomyślność. To czy przyczyną niewypłacalności było rażące niedbalstwo, czy sytuacje niezależne od konsumenta, sąd oceniać będzie, zgodnie z nowymi przepisami, dopiero w kolejnych etapach postępowania. Jeśli przyczyną okaże się lekkomyślność, to taka osoba będzie spłacała swoje zobowiązania dłużej, bo maksymalnie aż do 7 lat. W przypadku osób, które zadłużyły się z przyczyn od nich niezależnych, maksymalny okres spłaty wynosi 3 lata. Ważną zmianą jest również zapis, który mówi o tym, że dłużnik nie może zostać bez dachu nad głową, co oznacza, że po licytacji jego majątku, otrzyma on równowartość przeciętnego czynszu za wynajem mieszkania na okres dwóch, trzech lat.

Co daje upadłość konsumencka?

Upadłość konsumencka – co daje jej ogłoszenie? Długi po ogłoszeniu upadłości podlegają częściowemu lub całościowemu umorzeniu, dzięki czemu dłużnik rozpoczyna nowe życie, a jego wynagrodzenie nie podlega żadnym egzekucjom komorniczym. To nie tylko uwolnienie się od komornika, ale zapewnienie sobie komfortu psychicznego, a także wbrew pozorom ochrona przed bezdomnością, ponieważ po spieniężeniu nieruchomości (która i tak utracona zostałaby w postępowaniu komorniczym) w drodze postępowania upadłościowego, konsument ma możliwość wniesienia o wyznaczenie środków na najem lokalu mieszkalnego na okres od roku do dwóch lat. W takim razie, czy po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej można wziąć kredyt? Jak najbardziej, pod warunkiem, że dana osoba posiada odpowiednią zdolność kredytową.

Upadłość konsumencka a kredyty

Upadłość konsumencka a kredyt bankowy – jak to wygląda w praktyce? Kredyt po upadłości konsumenckiej spłacany jest ze spieniężonego przez syndyka majątku dłużnika. Jeśli uzyskana kwota nie pozwala na całkowitą spłatę zobowiązań, sąd decyduje o umorzeniu pozostałej części długu lub określa plan spłaty. Część długów zostaje spłacona z majątku dłużnika, ciężko więc w tej sytuacji mówić o całkowitym umorzeniu zobowiązania. Co ważne, upadłość konsumencka przez dłużników powszechnie określana również jako upadłość kredytowa, sprawia, że w przypadku kredytów przestają być naliczane odsetki, dzięki czemu kwota do spłaty już nie wzrasta.

Upadłość firmy a kredyty

Przedsiębiorcy mają prawo do ogłoszenia upadłości konsumenckiej pod warunkiem, że odpowiednio wcześniej przed rozpoczęciem takiego postępowania zamkną prowadzoną działalność gospodarczą. W trakcie postępowania dłużnik zostaje zwolniony zarówno ze spłaty zobowiązań prywatnych, jak i tych związanych z wcześniej prowadzoną działalnością. Przedsiębiorcy mają również możliwość ogłoszenia upadłości gospodarczej. Inaczej wygląda sprawa w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej – zgodnie z nowelizacją osoby ją prowadzące, są traktowane jak konsumenci.

Upadłość konsumencka a ZUS

Czy w przypadku zaległości w Urzędzie Skarbowym lub Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych również można ogłosić upadłość? ZUS czy US, a dokładniej długi w tych jednostkach nie są wymienione w ustawie o prawie upadłościowym jako zobowiązania niepodlegające umorzeniu, zakłada się więc, że jak najbardziej taka wierzytelność może zostać umorzona w drodze postępowania upadłościowego.

Upadłość konsumencka a BIK

Upadłość konsumencka nie powoduje, że z BIK znikają od razu wszystkie informacje dotyczące zaciągniętych wcześniej zobowiązań. Zostają one wprawdzie odnotowane jako uregulowane, ale nadal banki i instytucje pozabankowe znajdą tam informacje dotyczące opóźnień w spłacie. Co więcej, będą one widniały w Biurze Informacji Kredytowej przez 5 kolejnych lat od daty spłaty. Ponadto w BIK odnotowany zostaje sam fakt ogłoszenia upadłości konsumenckiej i ma on prawo znajdować się w systemie przez okres dziesięciu lat. Mimo że przepisy w żaden sposób nie ograniczają uzyskania kredytu osobom, które ogłosiły upadłość, to w praktyce informacje odnotowane w BIK-u uniemożliwią jego otrzymanie.

Upadłość konsumencka a zdolność kredytowa

Po zakończeniu postępowania upadłościowego zaczyna się życie bez długów i jest to czas, żeby odbudować swoje finanse. Jednak prędzej czy później może pojawić się potrzeba zaciągnięcia na nowo kredytu. Jest to możliwe, bo nie istnieją przepisy, które by tego zabraniały, jednak w niektórych przypadkach może nie być to takie proste. Bank będzie badał Twoją zdolność kredytową, a na nią, oprócz wysokości zarobków, wpływają dane z Biura Informacji Kredytowej. Informacja o ogłoszeniu upadłości będzie tam widniała, a to dla większości banków będzie nie do zaakceptowania.

Chwilówki a upadłość konsumencka

Jeszcze do niedawna sąd miał możliwość uchylenia wniosku o upadłość, jeśli spowodowane to było przez kredyty chwilówki. Upadłość konsumencka mogła zostać uchylona w tej sytuacji pod warunkiem, że były one zaciągane w sposób lekkomyślny bez przewidywania przyszłych konsekwencji takich działań. Jednak nowelizacja prawa upadłościowego, która miała miejsce w 2019 roku, zmieniła ten zapis i umożliwiła oddłużenie osób, które popadły w kłopoty finansowe nawet przez własne niedbalstwo i błędy. Dzięki temu łatwiej jest ogłosić upadłość. Kredyty, chwilówki nie stanowią więc przeszkody w rozpoczęciu takiego postępowania.

Kredyt hipoteczny a upadłość konsumencka

Kredyt hipoteczny nie stoi na przeszkodzie ogłoszenia upadłości. Jak zrobić upadłość konsumencką w przypadku posiadania takiego zobowiązania? W tym celu należy złożyć odpowiedni wniosek do sądu. W drodze postępowania zostanie wyznaczony syndyk, którego zadaniem będzie zarządzanie majątkiem dłużnika, w tym również nieruchomością. Będzie podlegała ona spieniężeniu, a za pozyskane środki spłacony zostanie kredyt hipoteczny i wszelkie inne zobowiązania, jeśli uzyskana w wyniku sprzedaży kwota na to pozwoli. Jeśli nie pokryje ona nawet całości kredytu hipotecznego, to sąd ustala plan spłaty długu lub umorzy część kredytu hipotecznego.

Jak przeprowadzić upadłość konsumencką?

Jak zrobić upadłość konsumencką? Na samym początku należy dokładnie przeanalizować, czy spełnia się wszystkie warunki niezbędne do jej przeprowadzenia. Nie można prowadzić działalności gospodarczej, okres niewypłacalności powinien wynosić minimum 3 miesiące. Ważne jest również określenie rodzaju zadłużenia, gdyż umorzeniu nie podlegają wierzytelności alimentacyjne, czy zasądzone odszkodowania i te powstałe na drodze postępowań karnych. Kiedy spełnia się wszystkie warunki, można ogłosić upadłość konsumencką. Jak to zrobić? Należy przystąpić do przygotowania i złożenia w wydziale gospodarczym sądu rejonowego szczegółowego wniosku (to, co powinien zawierać, znajdziesz w dalszej części). Po jego rozpatrzeniu sąd wyznacza syndyka, który jest odpowiedzialny za ustalenie listy wierzytelności, czyli zestawienia komu i ile pieniędzy dłużnik jest winien oraz likwidacji majątku. W następnym etapie dochodzi do spieniężenia majątku, a w przypadku, gdy dłużnik go nie posiada, etap ten jest pomijany i sąd określa plan spłaty. Polega on na wyznaczeniu kwoty, jaką dłużnik musi co miesiąc przekazywać syndykowi na poczet spłaty zobowiązań. Kwota ta określana jest na podstawie sytuacji dłużnika. Plan spłaty może trwać nie dłużej niż 3 lata i kończy się umorzeniem pozostałej części długów, która przez ten czas nie została spłacona. Po tym czasie dłużnik zaczyna życie bez długów, ale musi uważać, bo upadłość konsumencką można ogłaszać raz na dziesięć lat.

Upadłość konsumencka – konsekwencje

Jak działa upadłość konsumencka i jakie mogą być konsekwencje takiego działania? Niestety jej ogłoszenie prowadzi nie tylko do częściowego lub całkowitego umorzenia długów, ale wiąże się także z utratą majątku. Do najważniejszych konsekwencji ogłoszenia upadłości należą:

• brak swobodnego rozporządzenia swoim majątkiem – po ogłoszeniu upadłości majątek dłużnika staje się „masą upadłościową”, a nadzór nad nią sprawuje wyznaczony przez sąd syndyk;
• obowiązek wydania syndykowi majątku oraz jego dokumentacji – gdy została ogłoszona upadłość konsumencka, dłużnik musi wydać wszystkie wartościowe rzeczy, odmowa będzie wiązała się umorzeniem postępowania upadłościowego i zamknie drogę do skorzystania z tego prawa przez najbliższe 10 lat;
• sprzedaż majątku – syndyk wskazany przez sąd sprzedaje wszystkie wartościowe przedmioty dłużnika, wyłączając tylko te, które są niezbędne do życia;
• brak swobodnego dysponowania swoim wynagrodzeniem – syndyk zajmuje również wynagrodzenie (do określonej kwoty) dłużnika, tym samym konsument będzie mógł rozdysponować pozostałą mu kwotę tylko i wyłącznie na niezbędne potrzeby;
• działania konsumenta mogą wpłynąć na zmianę decyzji sądu – np. bezpodstawne zwolnienie się z pracy może doprowadzić do umorzenia postępowania upadłościowego.

Kto może złożyć wniosek o upadłość?

Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej może złożyć tylko i wyłącznie konsument, który

• nie prowadzi działalności gospodarczej,
• nie pozostaje w spółce.

Wniosek więc może złożyć każdy, kto spełnia wcześniej wymienione warunki, jest nawet możliwa upadłość konsumencka emeryta. Wtedy otrzymuje on pomniejszone świadczenie z ZUS, a zajęta kwota trafia do syndyka i jest składana do tzw. funduszu masy upadłościowej.

W jakiej sytuacji sąd oddali wniosek o upadłość konsumencką?

Sąd na pewno odrzuci wniosek w kilku konkretnych sytuacjach, bowiem nie każdy dłużnik może liczyć na ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Wniosek zostanie oddalony, gdy:

• dłużnik jest akcjonariuszem, który odpowiada również za długi spółki;
• dłużnik jest w pewnym stopniu wypłacalny – gdy zaległości nie przekraczają trzech miesięcy;
• jeśli dłużnik składał już wniosek o upadłość – gdy miało to miejsce mniej niż 10 lat temu i zobowiązania zostały w całości lub części umorzone, ponownie można ogłosić upadłość dopiero po upłynięciu 10 lat;
• jeśli w ciągu ostatnich 10 lat dłużnik przekazał część majątku bliskiej osobie – jest to traktowane jako pokrzywdzenie wierzycieli i próba ukrycia majątku;
• dłużnik brał udział w postępowaniu upadłościowym, ale zostało ono umorzone z innych przyczyn niż na wniosek konsumenta.

Co powinno znaleźć się we wniosku o upadłość?

Wniosek, który trafi do sądu, powinien zawierać wszystkie niezbędne informacje, które umożliwią wydanie decyzji. Urzędowy formularz można znaleźć na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości. Będzie on zawierał sporo szczegółowych danych, jeśli więc nie czujesz się na siłach, Biliti pomoże Ci w jego przygotowaniu. Odpowiednio wypełniony wniosek powinien zawierać:

• dane konsumenta – imię nazwisko, adres, numer PESEL;
• kompletny wykaz majątku z jego szacunkową wyceną – chodzi tu o nieruchomości, samochody, sprzęt RTV AGD, ale także zgromadzone pieniądze;
• podanie adresu lub adresów − pod którymi znajduje się wskazany majątek;
• spis wierzycieli – podanie wysokości poszczególnych zobowiązań, terminów zapłaty oraz adresów wierzycieli;
• spis wierzytelności spornych – czyli wszystkich tych, które uznawane są przez dłużnika jako bezpodstawne;
• lista zabezpieczeń – chodzi o wszelkie zabezpieczenia kredytów i pożyczek na majątku dłużnika, czyli zastawy (w tym zastawy rejestrowe) czy hipoteki;
• argumentacja − przesłanki przemawiające za ogłoszeniem upadłości konsumenckiej;
• oświadczenie – które mówi, że nie zachodzą negatywne przesłanki ogłoszenia upadłości.

Tak przygotowany wniosek należy również opłacić. Opłata wynosi 30 złotych i należy uiścić ją przed złożeniem wniosku w kasie sądu lub na rachunek bankowy. Do wniosku należy dołączyć również potwierdzenie dokonania płatności.

Upadłość konsumencka − czy warto?

Kiedy upadłość konsumencka popłaci? Ogłoszenie upadłości jest nierzadko żmudnym i długim procesem, dlatego warto się zastanawiać, czy to odpowiedni sposób na rozwiązanie problemów finansowych. Upadłość konsumencka powinna być zawsze ostatecznością, kiedy inne sposoby na oddłużanie zawiodą. Jeśli masz majątek, który przekracza wysokość Twoich zobowiązań, to lepiej zrezygnować z takiego postępowania. Jeśli jednak sam nie jesteś w stanie poradzić sobie z długami, to niewątpliwie jest to korzystne rozwiązanie. Co daje upadłość konsumencka? Nie tylko wstrzyma windykacje i postępowania egzekucyjne, ale także nie sprawi, że stracisz dachu nad głową, ponieważ przepisy w tej sytuacji przewidują zapewnienie upadłemu środków na wynajem lokalu.

Upadłość konsumencka − pomoc Biliti

W Biliti krok po kroku przeprowadzimy Cię przez ogłoszenie upadłości. Dzięki nam postępowanie przebiegnie szybko i sprawnie. Nadmierne zadłużenie przestanie Ci ciążyć i zyskasz spokój ducha. A może wisi nad Tobą upadłość konsumencka, ale Ty niekoniecznie chciałbyś ją ogłaszać? Przeanalizujemy Twoją sytuację finansową i jeśli znajdziemy takie możliwości, zaproponujemy oddłużenie Cię w inny sposób niż upadłość konsumencka. Historie naszych klientów pokazują, że takie działania mogą uwolnić od wielu problemów. Powierz swoje finanse specjalistom w tej dziedzinie i rozpocznij z nami współpracę.