Jak zastrzec dowód osobisty? Kompletny poradnik

Emilia Karska-Ciepielewska

•

18 listopada 2025

Dowód osobisty to jeden z najważniejszych dokumentów, który potwierdza naszą tożsamość i obywatelstwo. Posługujemy się nim na co dzień w banku, urzędzie, podczas podróży po Europie czy przy zawieraniu umów. Jego utrata lub kradzież to poważna sprawa, która może prowadzić do wyłudzeń i wielu problemów prawnych, jeśli nie zareagujemy odpowiednio szybko. Dlatego tak ważne jest, by wiedzieć, jak i gdzie zastrzec dowód osobisty, jakie formalności trzeba spełnić i co zrobić, by skutecznie zabezpieczyć swoje dane. W tym artykule znajdziesz kompletny poradnik, który krok po kroku przeprowadzi Cię przez cały ten proces.

Czym grozi utrata lub uszkodzenie swojego dowodu osobistego?

Zanim odpowiemy na pytanie, jak skutecznie zastrzec swój dowód osobisty, warto zadać sobie pytanie: co faktycznie grozi w sytuacji jego utraty lub uszkodzenia?

Utrata lub kradzież dowodu osobistego to nie tylko niedogodność związana z koniecznością wyrobienia nowego dokumentu. To przede wszystkim ryzyko, że ktoś niepowołany wykorzysta nasze dane do celów przestępczych, takich jak zaciągnięcia kredytu, wynajęcia mieszkania czy zakładania fikcyjnych kont bankowych. W takich przypadkach możemy nie tylko ponieść konsekwencje finansowe, ale również być wplątani w postępowania prawne, które mogą ciągnąć się latami. Dlatego reakcja musi być natychmiastowa – każda godzina zwłoki zwiększa ryzyko nadużyć.

Przeczytaj również:

Konto bez komornika – czy tak się da?

Wniosek o rozłożenie mandatu na raty – jak i gdzie to zrobić?

Niebezpieczna jest również sytuacja, w której nasz dowód zostaje uszkodzony, na przykład złamany lub trwale zniszczony w taki sposób, że nie można odczytać danych lub fotografii. Taki dokument formalnie przestaje być ważny, a posługiwanie się nim może skończyć się odmową załatwienia sprawy w urzędzie, niemożnością potwierdzenia tożsamości lub nawet podejrzeniem o próbę fałszerstwa. W obu przypadkach, zarówno kradzieży, jak i uszkodzenia, kluczowe jest szybkie działanie, czyli zastrzeżenie dokumentu i poinformowanie odpowiednich instytucji.

Zastrzeżenie dowodu osobistego z dowolnego miejsca – Jak zrobić to krok po kroku?

W sytuacji utraty, kradzieży lub uszkodzenia dowodu osobistego kluczowe jest szybkie podjęcie działań w celu jego zastrzeżenia. Na szczęście dostępnych jest kilka wygodnych form zgłoszenia takiej sytuacji – zarówno online, jak i stacjonarnie. Oto jak możesz to zrobić:

Przez aplikację mObywatel

Jednym z najprostszych i najszybszych sposobów zastrzeżenia dowodu osobistego jest skorzystanie z aplikacji mObywatel. Po zalogowaniu się do aplikacji użytkownik ma możliwość zgłoszenia zawieszenia lub unieważnienia dokumentu tożsamości. Jest to szczególnie przydatne, gdy nie mamy pewności, gdzie znajduje się nasz dowód – dokument można czasowo zawiesić, a następnie odwiesić, jeśli się odnajdzie. Funkcje te pozwalają szybko zareagować w sytuacji zagubienia lub podejrzenia kradzieży dokumentu.

Korzystając ze strony Biura Informacji Kredytowej (BIK)

Kolejną opcją jest zgłoszenie utraty dokumentu przez stronę internetową BIK. Wymaga to wcześniejszego założenia konta oraz zalogowania się do systemu. Po wejściu do panelu użytkownika wystarczy odnaleźć zakładkę „Zastrzeż dokument” i postępować zgodnie z instrukcjami na stronie. Jest to również sposób, który automatycznie informuje banki i instytucje finansowe o zastrzeżeniu, ograniczając ryzyko wyłudzenia.

W banku

Zastrzeżenie dowodu osobistego możliwe jest także za pośrednictwem banku – nie tylko w placówce, w której mamy konto, ale również w większości innych instytucji przyjmujących takie zgłoszenia. Banki przekazują informację do międzybankowego systemu DZ, co skutecznie blokuje możliwość użycia dokumentu, na przykład do otwierania kont czy zaciągania kredytów. Wiele instytucji umożliwia również zastrzeżenie dokumentu przez system bankowości internetowej lub telefonicznie, dzwoniąc na ogólnopolską infolinią systemu Zastrzegam.pl.

Zastrzeżenie dokumentu w urzędzie gminy lub na policji

Jeśli nie masz dostępu do Internetu czy aplikacji mobilnej, możesz zastrzec dokument osobiście. W przypadku zgubienia lub uszkodzenia należy udać się do urzędu gminy, gdzie zostanie unieważniony stary dokument i złożony wniosek o nowy. Jeżeli natomiast doszło do kradzieży dowodu, konieczne jest zgłoszenie tego faktu na policji. W obu miejscach wymagany będzie inny dokument potwierdzający tożsamość, jak paszport lub prawo jazdy.

Czym jest system DZ i jak może pomóc podczas utraty dokumentu?

System DZ, czyli System Dokumentów Zastrzeżonych, to ogólnopolska baza danych prowadzona przez Związek Banków Polskich. Został stworzony po to, by zapobiegać nadużyciom i wyłudzeniom z użyciem skradzionych lub zagubionych dokumentów tożsamości. Do systemu trafiają informacje o dokumentach takich jak dowody osobiste, paszporty, prawa jazdy czy książeczki wojskowe, które zostały zastrzeżone przez ich właścicieli.

Jak działa system DZ?

W momencie, gdy zgłosisz zagubienie, kradzież lub uszkodzenie dokumentu i dokonasz jego zastrzeżenia, na przykład w banku, przez aplikację mObywatel, na stronie BIK albo dzwoniąc na infolinię, informacja trafia bezpośrednio do systemu DZ. Od tej chwili banki oraz inne instytucje współpracujące z systemem są informowane, że dany dokument jest nieważny. Oznacza to, że nie można się nim legalnie posługiwać ani wykorzystać go do otwarcia konta bankowego czy zaciągnięcia kredytu.

System działa przez całą dobę, siedem dni w tygodniu. Dostęp do niego mają nie tylko banki, ale również firmy leasingowe, operatorzy telefonii komórkowej, niektóre instytucje państwowe i inne podmioty, które mogą zostać narażone na oszustwa związane z tożsamością.

Dlaczego warto zgłosić dokument do systemu DZ?

Zastrzeżenie dokumentu w systemie DZ to jedno z najskuteczniejszych działań, jakie możesz podjąć po jego utracie. To właśnie sektor finansowy jest najczęstszym celem osób próbujących wykorzystać cudze dane. Jeśli Twój dowód osobisty lub inny dokument tożsamości trafi do systemu DZ, nikt nie będzie mógł wykorzystać go do zaciągania zobowiązań finansowych na Twoje nazwisko.

Dodatkowo zgłoszenie dokumentu do bazy chroni Cię przed konsekwencjami prawnymi i finansowymi. Posiadanie potwierdzenia zastrzeżenia może być również istotnym dowodem w przypadku jakichkolwiek niejasności czy sporów wynikających z późniejszych prób wykorzystania Twojego dokumentu i kradzieży tożsamości.

Jak zgłosić dokument do systemu DZ?

Zgłoszenia można dokonać na kilka sposobów, w zależności od tego, który z nich jest dla Ciebie najwygodniejszy. Możesz to zrobić telefonicznie, dzwoniąc na ogólnopolską infolinię Zastrzegam pod numerem +48 828 828 828. Możliwe jest również zastrzeżenie dokumentu w dowolnym banku, nie tylko w tym, w którym masz konto, lub za pośrednictwem systemu bankowości internetowej, jeśli Twój bank udostępnia taką opcję.

Dokumenty zastrzeżone – Czy można zastrzec e-dowód?

Tak, możliwe jest zastrzeżenie również e-dowodu. Proces ten przebiega analogicznie jak w przypadku tradycyjnego dowodu, co znaczy, że możesz go unieważnić przez aplikację mObywatel, w banku, online (np. przez BIK), telefonicznie lub osobiście w urzędzie. Po zawieszeniu e-dowodu jego funkcje elektroniczne, takie jak logowanie do usług e-administracji, również zostają zablokowane, co uniemożliwia dalsze posługiwanie się dokumentem przez osoby nieuprawnione.

Czy zastrzeżenie dokumentu wiąże się z dodatkowymi kosztami?

Zastrzeżenie dowodu osobistego nie wiąże się z żadnymi kosztami, co oznacza, że możesz zabezpieczyć swoją tożsamość bezpłatnie, bez względu na to, którą formę zgłoszenia wybierzesz. To szczególnie istotne, gdy sytuacja wymaga natychmiastowej reakcji. Niezależnie od tego, czy skorzystasz z pomocą aplikacji mObywatel, zrobisz to w banku czy online, nie ponosisz żadnych dodatkowych opłat.

Warto działać od razu, bo gra toczy się o wysoką stawkę. Pozostawienie aktywnego dokumentu bez zgłoszenia może prowadzić do negatywnych konsekwencji, takich jak nieuprawnione zaciągnięcie pożyczki, próba przejęcia konta bankowego czy podszycie się pod Twoją tożsamość w celach przestępczych. Dzięki centralnym bazom danych, jak rejestry dowodów osobistych, oraz dostępności całodobowych kanałów zgłoszeń, możesz zareagować o dowolnej porze – nie czekaj więc na potwierdzenie zagrożenia. Wystarczy podejrzenie, by działać i skutecznie się zabezpieczyć.

Jak złożyć wniosek o wydanie nowego dokumentu?

Wniosek o wydanie nowego dowodu osobistego możesz złożyć osobiście w urzędzie gminy (w miejscu zameldowania lub dowolnym innym na terenie Polski) lub online przez profil zaufany na stronie gov.pl. Zabierz ze sobą aktualne zdjęcie spełniające wymagania urzędowe oraz inny dokument tożsamości, na przykład paszport, jeśli dowód został skradziony lub zgubiony. W urzędzie wypełnisz wniosek na miejscu, a w razie potrzeby urzędnik pomoże Ci przejść przez cały proces i upewni się, że wszystko zostało poprawnie uzupełnione.

Składanie wniosku online (dla osób z e-dowodem lub profilem zaufanym)

Wejdź na stronę gov.pl, zaloguj się przez profil zaufany i wybierz usługę „Uzyskaj dowód osobisty”. Wypełnij formularz, załącz aktualne zdjęcie, a po złożeniu wniosku otrzymasz potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia. Gdy dokument będzie gotowy do odbioru (zwykle po 2–3 tygodniach), otrzymasz powiadomienie SMS lub e-mail z informacją, gdzie i kiedy możesz go odebrać.

Jak cofnąć zastrzeżenie lub unieważnienie dowodu?

Cofnięcie zastrzeżenia dowodu osobistego jest możliwe, ale tylko wtedy, gdy dokument został wcześniej czasowo zawieszony, a nie unieważniony. Taką opcję oferuje aplikacja mObywatel, jeśli zgłosiłeś zawieszenie dowodu osobistego, na przykład w wyniku podejrzenia zgubienia, masz do 14 dni na jego odwieszenie. Wystarczy zalogować się do aplikacji, przejść do sekcji dotyczącej dowodu osobistego i skorzystać z opcji „Odwieś dowód”. Po zatwierdzeniu dokument natychmiast odzyskuje ważność i możesz nadal się nim legalnie posługiwać.

Jeśli jednak Twój dowód został unieważniony, choćby przez zgłoszenie kradzieży w urzędzie, na policji, w banku lub upłynęło 14 dni od zawieszenia, nie ma już możliwości cofnięcia tej decyzji. Dokument trwale traci ważność, nawet jeśli go odnajdziesz, i nie wolno się nim posługiwać. W takiej sytuacji konieczne jest złożenie wniosku o nowy dowód osobisty.

Zastrzeganie dokumentów – Co warto zapamiętać?

Utrata, kradzież lub uszkodzenie dowodu osobistego to sytuacja, która może mieć poważne konsekwencje, nie tylko formalne, ale też finansowe i prawne. Dlatego najważniejsze jest szybkie i świadome działanie. Współczesne rozwiązania, takie jak aplikacja mObywatel, bankowość internetowa czy system DZ, umożliwiają skuteczne zastrzeżenie dokumentu praktycznie z każdego miejsca i o każdej porze. Dzięki nim można zabezpieczyć swoją tożsamość i ograniczyć ryzyko nadużyć w przypadku kradzieży.

Warto znać dostępne sposoby reagowania, wiedzieć, gdzie się zgłosić i jak złożyć wniosek o nowy dokument. Takie przygotowanie może zaoszczędzić wielu problemów i dać poczucie bezpieczeństwa. Bez względu na to, czy korzystasz z rozwiązań cyfrowych, czy wybierasz kontakt osobisty – najważniejsze, by działać szybko i skutecznie.

Autor artykułu: Emilia Karska-Ciepielewska

Od zawsze związana z finansami - to nie tylko zawód, ale i prawdziwa pasja. Posiadam wieloletnie doświadczenie w sektorze bankowym, dzięki któremu z powodzeniem wspieram klientów w organizowaniu dopasowanych rozwiązań kredytowych. Obecnie pełnię rolę menadżera sprzedaży - dbam o jakość, efektywność i rozwój mojego zespołu, stawiając na profesjonalizm, zaufanie i partnerską współpracę. Wierzę, że za każdą dobrą decyzją finansową stoi wiedza, doświadczenie i indywidualne podejście. Prywatnie moją największą pasją są podróże - to one uczą mnie otwartości, elastyczności i patrzenia na świat z różnych perspektyw, co przekłada się także na moją codzienną pracę z ludźmi.

Udostępnij:

5/5 - (1 vote)