Odsetki ustawowe 2022 – ile wynoszą

Zwłoka w płatności wierzycielowi może skutkować naliczeniem opłat. Można powiedzieć, że są one formą odszkodowania za zaniechanie płatności zobowiązania w ustalonym terminie. Ile wynoszą odsetki ustawowe? Ich wysokość została precyzyjnie określona w przepisach Kodeksu cywilnego. Nie jest ona stała, wyliczana jest na podstawie pewnych współczynników.  

• Czym są odsetki i jakie są ich rodzaje?
• Odsetki kapitałowe 
• Odsetki za opóźnienie
• Odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych
• Odsetki ustawowe - ile wynoszą i co je determinuje
• Odsetki ustawowe a Kodeks cywilny - najczęstsze pytania

Czym są odsetki i jakie są ich rodzaje?

Odsetki możemy podzielić na umowne i ustawowe. Jak sama nazwa wskazuje, te pierwsze ustalane są indywidualnie, co zawarte jest w umowie. Te drugie oczywiście są ratyfikowane precyzyjnie w przepisach. Dodatkowo możemy je podzielić na:

• odsetki ustawowe kapitałowe - należne od sumy pieniężnej 
• odsetki ustawowe za opóźnienie
• odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych 

Jak odróżnić jedne od drugich? Odsetki ustawowe nalicza się w czasie, gdy dłużnik korzysta dalej z pożyczonego kapitału. Wysokość opłat zależna jest od okresu kredytowania. Prościej ujmując, im dłuższy jest to okres tym większe odsetki. Odsetki za opóźnienie naliczane są po terminie spłaty zobowiązania. 

Przed rosnącymi odsetkami uchronić może konsolidacja. Sprawdź na czym polega pomoc dla zadłużonych.  

Odsetki kapitałowe 

Odsetki kapitałowe są należne od sumy pieniężnej, tzn. naliczane są z racji korzystania
z cudzego kapitału. Można powiedzieć, że są rekompensatą dla wierzyciela. Co za tym idzie naliczane są zazwyczaj w przypadku umów pożyczek. Wysokość odsetek regulowana jest za pomocą Kodeksu Cywilnego w art. 359. Podzielić je możemy na:

• podstawowe - równe stopie referencyjnej NBP plus 3,5 punktów procentowych
• maksymalne - dwukrotność stawki podstawowej 

Odsetki za opóźnienie

Mogą być one naliczone przez wierzyciela w przypadku zaległości płatności przez dłużnika. Reguluje to Kodeks cywilny, art. 481. Zgodnie z przepisami odsetki należą się pożyczkodawcy bez względu na okoliczności, nawet jeśli opóźnienie nastąpiło bez winy dłużnika. Podzielić je możemy na:

• podstawowe - równe stopie referencyjnej NBP plus 5,5 punktów procentowych
• maksymalne - dwukrotność stawki podstawowej 

Odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych

W tym przypadku nie dzielimy na podstawowe i maksymalne. Wysokość odsetek determinowana jest przez to, kim jest dłużnik. 

• suma stopy referencyjnej NBP i 8 punktów procentowych - jeśli dłużnikiem jest podmiot publiczny
  o charakterze leczniczym
• suma stopy referencyjnej NBP i 10 punktów procentowych - analogicznie, jeśli dłużnikiem nie jest podmiot publiczny o charakterze leczniczym

Odsetki ustawowe - ile wynoszą i co je determinuje

Wysokość odsetek wynika z wysokości aktualnych stóp procentowych, konkretnie od stopy referencyjnej NBP. Ustala ją Rada Polityki Pieniężnej, każda podwyżka stóp procentowych skutkuje podwyższeniem odsetek, ekwiwalentnie, każda obniżka skutkuje spadkiem. 

Odsetki ustawowe a Kodeks cywilny - najczęstsze pytania

• Ile wynoszą odsetki ustawowe za każdy dzień?

Aktualnie wysokość owych odsetek wynosi 10,25% w skali roku. Do obliczenia kwoty należnej za każdy dzień zwłoki wykorzystuje się wzór:

• Odsetki ustawowe za opóźnienie - alimenty

W przypadku alimentów nieuregulowanych w podanym terminie ich odsetki wynoszą tyle samo, co odsetki ustawowe za opóźnienie opisane wyżej. Więcej informacji o zadłużeniach alimentacyjnych znajdziesz tutaj.

• Czy odsetki ustawowe się zaokrągla?

W tym przypadku z reguły nie stosuje się zaokrągleń.  

• Przedawnienie odsetek ustawowych - czy to możliwe?

Odsetki ustawowe mają charakter uzupełniający względem świadczenia głównego. Okres przedawnienia odsetek następuje po 3 latach i jest niezależny od przedawnienia pierwszorzędnego. Istnieją oczywiście wyjątkowe sytuacje, gdzie odsetki stają się roszczeniem samodzielnym. Taka sytuacja może mieć miejsce, gdy roszczenie główne wygasło przed terminem upływem czasu przedawnienia albo przed przedawnieniem roszczenia głównego doszło do przerwania starania się o odsetki.

Pamiętaj, że niepłacone odsetki wpływają na możliwy brak zdolności kredytowej.